Batı Astrolojisi, sanıldığının aksine yıldızlarla ilgili değil mevsimlerle ilgili bir disiplindir ve ekliptiğin sembolik olarak 30º’ar derecelik 12 kısma ayrıldığı bir ölçüm şablonu kullanır. Bu şablonun başlangıcı olarak da İlkbahar başlangıcı olan 0º Koç noktasını alır. Bu nokta Koç takımyıldızının başlangıcıyla karıştırılmamalıdır. Yaklaşık 2000 yıl önce aynı hizada bulunduklarından bu noktaya o takımyıldızın ismi verilmiştir. Zodyağın mevsimsel burçları uzayın matematiksel-geometrik olarak bölünüşü ile oluşur, yani takımyıldız değildirler.
Ekinoks (Ilım) ve Soltist (Gündönümü) Noktaları
Dünyanın bu iki temel fiziksel hareketi ve bu hareketleri dolayısıyla kesişen iki önemli büyük çember astrolojik sembolizmin köklerini oluşturur. Bir yıl içinde ekliptiğin göksel ekvatorla kesiştiği noktalara Ekinoks (Ilım noktaları) denir. İlkbahardaki (yaklaşık 21 Mart) kesişme noktası 0º Koç ile başlar, sonbahardaki (yaklaşık 23 Eylül) kesişme noktası 0º Terazi ile başlar. Güneşin ekliptik üzerinde göksel ekvatordan maksimum uzaklığa eriştiği noktalara da Soltist (Gündönümü) noktaları denir. Yaz soltisinde (yaz başlangıcı yaklaşık 22 Haziran) güneş göksel ekvatorun üstündeki en uzak noktaya erişir. Bu nokta 0º Yengeç’tir. Kış soltistinde (kış başlangıcı yaklaşık 22 Aralık) ise güneş göksel ekvatorun altındaki en uzak noktaya erişir. Bu nokta 0º Oğlak’tır. Mevsimleri başlatan bu özel noktalar astrolojinin dört kardinal -öncü- burçlarının başlangıcını oluştururlar. Bu burçlar: Koç, Yengeç, Terazi ve Oğlak’tır.
Batı Astrolojisi yıldız zodyakını (sidereal) değil, mevsime endeksli tropikal zodyakı kullanmaktadır. Bu iki zodyak arasında ekinoksların kayması nedeniyle şu anda 26 dereceye yakın bir fark bulunmaktadır. Bu farka “aynamasa” adı verilir ve efemerislerde bunu aylık olarak görebilirsiniz. Batı astrolojisinde kullanılan Tropikal zodyak Güneş’in alçalım (deklinasyon) döngüsünde Güney’den Kuzey’e geçtiği 0 derece noktasını, 0 derece Koç burcu olarak alır ve gökyüzünü (360 dereceyi) her biri 30 derece eşit olarak 12’ye böler. Takımyıldızların boylamları (longitude) ise farklılık gösterir, kimisi daha uzun, kimisi daha kısadır. Kısaca astroloji takımyıldızlarla değil, tropikal zodyakla ilgilidir. Nitekim takımyıldızlar fiktif (zahiri, görünen) sınıflandırmalardır.
Hint Sisteminde kullanılan Zodyakla (Sidereal Zodiac) Batı Astrolojisi’nde kullanılan Zodyak (Trapical Zodiac) arasında çok önemli bir fark vardır. Aslında Zodyak, gökyüzünde varsayılan hayali bir dairedir. Bu dairenin içinde Güneş, Ay ve planetler kendi yörüngelerinde hareket etmektedirler. Gökcisimlerinin pozisyonlarını hesaplamak için Zodyak içinde bir başlangıç noktası belirlememiz gerekir. Bu başlangıç noktası için de önce bir referans noktası koymalıyız. Devamlı yörüngelerinde hareket halinde olan planetler için bu referans noktası bir çeşit sabit element faktörü olmalıdır. Yıldızlarla Hesaplanan Zodyak ( Sidereal Zodiac) referans noktası olarak sabit yıldızların pozisyonunu kullanır. Durağan takımyıldızların (sabit yıldızların) hiç bir hareketi yoktur. Bir başka deyişle Sidereal Zodiac planetlerin, Güneş’in ve Ay’ın pozisyonlarını gökyüzündeki sabit takımyıldızları referans alarak hesaplar. Bu referans noktası Koç takımyıldızının ilk derecesidir. Bu nedenle Koç 12 takımyıldızın ilk sırasını alır. Her biri 30 ar dereceye tekabül eden takımyıldızların toplamı 360 derece ile Zodyak’ı bir daire olarak tamamlar.
Tropikal Zodyak ise tamamen farklı fakat aynı eşitlik ilkesinde sabit bir referans noktası kullanır. Tropikal Zodyak’ın hesaplama yapmak için referans noktası ekinokslardır. Ekinokslar Güneş ile Dünya arasında dört mevsimi yaratan ilişkiyi temsil ederler. Bahar ekinoksu, Yaz, Sonbahar ve Kış. Tropikal Zodyak’ın başlangıç noktası gene Koç Burcu’nun ilk derecesidir, yani bahar ekinoksu tarafından belirlenir. Baharın ilk günü, her yıl bahar geldiğinde Güneş’in hayali dairedeki (Zodyak) pozisyonu Koç Burcu’nun ilk derecesidir. Bütün diğer planetlerin pozisyonu Güneş’e olan uzaklıklarına göre hesaplanır. Bu yöntem iyi çalışmaktadır. Çünkü Güneş bir yılda zaten 360 derece ilerlemektedir.
Zodyak’daki ilerleyişi de aynı dereceye tekabül etmektedir; zaten baharın ilk günü her zaman yılın tam olarak aynı zamanında olur. (Elimizdeki yıllık takvimlerde sanki bir iki günlük fark olabilirmiş gibi gözükür) Batı Astrolojisi yani Tropikal Astroloji, Sidereal Zodiac gibi gökyüzündeki sabit bir pozisyona dayandırılmamaktadır. Tropikal Astroloji sapma göstermeyen, sabitliğe yakın, dört mevsimi oluşturan atmosferik durumu, özellikle bahar mevsimini temel başlangıç noktası olarak kabul eder.
Dört bin yıldır hangi Zodyak’ın geçerli olması gerektiği konusunda bir kafa karışıklığı ve anlaşmazlık süregelmektedir. Bir Zodyak kullanılacaksa hangisi tercih edilmeli? Hangi Zodyak daha geçerli sonuçlar üretmektedir? Her iki sistemi de kullanan astrologlar Batı astrolojisi için Tropikal Zodyak’ı, Hint Astrolojisi için ise Sidereal Zodiac’ı tercih etmekte ve başarılı sonuçlar elde ettiklerini söylemektedirler.
Bu iki Zodyak arasında matematiksel olarak istikrarlı bir ilişki vardır. Yani Sidereal Zodyak’ta Koç’un ilk derecesi her zaman Tropikal Zodyak’taki Koç’tan belli bir matematik formülü kadar uzaklıktadır.
Bu iki Zodyak arasındaki matematiksel fark Hintli Astrologlar tarafından “ Ayanamsa ” olarak bilinir. Günümüzde astronomlar Sidereal Zodyak’ın başlangıç noktasını bulmak için Tropikal Zodyak’ın hesaplamalarını dikkate alıp, daha sonra Ekinoksların kayma farkıyla beraber değerlendirme yapmaktadırlar.
Zodyakların başlangıç noktaları devamlı olarak birbirinden uzaklaştığı için (daire içinde kalmak kaydıyla) belli zamanlarda bu iki başlangıç çakışmaktadır. Bu nedenle astronomlar hangi yıllarda Koç’un başlangıcının çakıştığını bulmaya çalışırlar. Böylece her 72 yılda bir Zodyak derecesi eksilterek bu günün Sidereal başlangıcını bulurlar. Hangi yıllar iki Zodyak’ın çakıştığı konusunda astronomlar arasında anlaşmazlıklar vardır. Hint Hükümeti N.C. Lahiri’nin bu konudaki çalışmalarını onaylamıştır. Bu nedenle astrolojik çalışmalarda O’nun ayanamsası yaygın olarak kullanılmaktadır.
Kaynak, James Braha
Batı Mitolojisi
Aries / Ram / Koç (21 Mart-20 Nisan): Yunan mitolojisinde, Argo gemisinde, Yason’un idaresi altında sefer yaparak ‘Altın Pösteki’yi arayan Argonot’un hikâyesine dayanır. Altın postu taşıyan Koç sonunda gökyüzüne çıkarak burada yerini alır.
Taurus / Bull / Boğa (21 Nisan-20 Mayıs): Tanrı Zeus Boğa kılığına girerek Prenses Avrupa’yı Girit Adası’na götürmeye kalkışır. Boğa denizde yüzerek Avrupa ile birlikte kıyıdan uzaklaşırken sadece vücudunun yarısı görünür, onun için de gökyüzünde yarım boğa şeklindedir.
Gemini / Twins / İkizler (21 Mayıs-21 Haziran): Castor ve Pollux, Sparta Kraliçesi’nin oğullarıdırlar. Castor’un babası Kral Tyndareous iken Pollux Kral Zeus’tan olmuştur dolayısıyla ölümsüzdür. İki kardeş önceleri Argonotlar’a denizde yardımcı olurlarken sonra gökyüzünde bütün gemilere yol göstermeye başlamıştırlar.
Cancer / Crab / Yengeç (22 Haziran-22 Temmuz): Mitolojik kahraman Herkül çok başlı Hydra ile savaşırken bir yengeç kıskaçları ile ayaklarına tutunur. Herkül istemeden zavallı yengeci ezer ve yengeç göğe, cennete yükselir.
Leo / Lion / Aslan (23 Temmuz-23 Ağustos): Roma mitolojisinde Lion, Ay’dan gelir, Herkül’ün başardığı 12 büyük işin birincisinde onun tarafından öldürülür ve tekrar gökyüzüne gönderilir.
Virgo / Virgin / Başak (24 Ağustos-23 Eylül): Bazı kültürlerde adalet, bazılarında hububat veya mısır tanrıçasıdır. Genel olarak dizine bir çocuk oturtmuş, bir elinde zafer alameti hurma dalı, diğer elinde buğday başağı olan bir genç kız olduğu kabul edilir.
Libra / Scales / Terazi (24 Eylül-23 Ekim): Başlangıçta Akrep Burcu’ndaki akrebin kıskaçları olarak düşünüldü. Sonradan Romalılar bu tarihlerde gece ile gündüz eşit duruma geldiklerinden denge ve eşitlik anlamında teraziyi kabul ettiler. Terazi orijinal isimler içinde canlı bir varlığın ismi verilmemiş tek burçtur.
Scorpius / Scorpion / Akrep (24 Ekim-22 Kasım): Mitolojide avcı Orion’u öldüren akrep bu burca ismini verir. Bu nedenle de gökyüzünde Akrep yükselirken Orion takımyıldızı ufkun altına iner, ikisi birlikte gökyüzünde bulunmazlar.
Sagittarius / Archer / Yay (23 Kasım-21 Aralık): Yunan mitolojisinde Tanrı Pan’ın oğlu ve okçuluğu ilk icat eden Crosus olarak geçer. Yarı insan yarı canavar, ok ve yayını akrebin kalbine doğrultmuş insan başlı bir at şeklindedir.
Capricorn / Sea Goat / Oğlak (22 Aralık-20 Ocak): Orijini Yunanlılar’dan eskiye Babilliler’e gider. Yunan mitolojisinde ise keçi kafalı Tanrı Pan olarak bilinir. Nil nehrine daldığında canavar Typhon gelince aceleyle kaçtığı için alt tarafı balık kuyruğu olarak kalmıştır.
Aquarius / Water bearer / Kova (21 Ocak-19 Şubat): Bu da orijini Mezopotamya’ya uzanan bir semboldür. Başlangıçta dünyaya ölümsüzlük suyu döken Tanrı, kaz ve tavus kuşu figürleriyle gösterilen bu burç Yunan mitolojisinde, Olimpus dağına götürülüp orada Tanrı Zeus tarafından diğer Tanrılara şarap dağıtmakla görevlendirilen bir çobanı temsil eder.
Pisces / Fishes / Balık (20 Şubat-20 Mart): Bu burç Babilliler’den itibaren kuyrukları birbirlerine bağlı iki balık olarak gösterilir. Romalılar’a göre ise nehre girip yine canavar Typhon geldiğinde yüzerek kaçan Venüs ve oğlu Cupid’dir.